02 Barbara Klimas
Poles from South London – Interviews 📁
Wstęp
Introduction
🇵🇱 Biografia: Barbara Klimas, urodzona w Londynie, jest pasjonatką i instruktorką polskiego tańca ludowego. Przez dekady prowadziła zespół Orlęta, promując polską kulturę w Wielkiej Brytanii. Jej miłość do folkloru zaczęła się w dzieciństwie, a pogłębiła podczas studiów w Polsce, gdzie zdobyła dyplom w dziedzinie tańca i etnografii. Barbara własnoręcznie tworzy kostiumy ludowe, dbając o ich autentyczność. Dzięki jej pracy setki młodych Polaków w Londynie mogły odkrywać swoje dziedzictwo poprzez taniec i muzykę.
🇬🇧 Biopic: Barbara Klimas, born in London, is a passionate folk dance instructor dedicated to preserving Polish culture in the UK. For decades, she has led the Orlęta dance group, sharing traditional dances and costumes with new generations. Her love for folklore began in childhood and deepened during her studies in Poland, where she earned a diploma in dance and ethnography. Barbara handcrafts folk costumes with meticulous attention to authenticity. Through her work, hundreds of young Poles in London have connected with their heritage through dance and music.
Oral history recording ---- Location: online, Zoom platform Duration: 1 hour 31 minutes Poles of South London Archive no. 02/06
Full recording
download link → pfsl-02_06_barbara_klimas.mp3
transcript → Barbara Klimas interview transcript
🇵🇱 Rozdziały
01 Tradycyjne stroje ludowe Polski
02 Początki pasji i zespół Orlęta
03 Festiwale i występy
04 Życie rodzinne i tradycje w Streatham
05 Język jako most pokoleń
06 Historia rodziców i ich losy podczas wojny
🇬🇧 Chapters
01 Traditional Polish Folk Costumes
02 Beginnings of Passion and Orlęta Ensemble
03 Festivals and Performances
04 Family Life and Traditions in Streatham
05 Language as a Bridge Between Generations
06 Parents’ History and Their Wartime Journey
Agnieszka Tadaj
prowadzi wywiad dla Stoclwell Partnership
27 marca 2021
🇵🇱 Podsumowanie: Nie tylko taniec, ale i historia, tradycja oraz miłość do polskiego folkloru splatają się w opowieści Basi Klimas. Choreografka i nauczycielka tańca ludowego od lat kształtuje kolejne pokolenia Polonii w Londynie, dzieląc się swoją wiedzą i pasją. Prowadząc zespół Orlęta, stworzyła przestrzeń, w której młodzi Polacy mogą odnaleźć swoje dziedzictwo poprzez muzykę, ruch i bogactwo barwnych kostiumów, które często sama projektuje i szyje. To opowieść o tańcu, który stał się mostem między pokoleniami i kulturami.
Agnieszka Tadaj
interviewing for Stoclwell Partnership
27 March 2021
🇬🇧 Summary: Not just dance, but history, tradition, and a deep love for Polish folklore intertwine in the story of Basia Klimas. A choreographer and folk dance instructor, she has been shaping generations of the Polish community in London, sharing her knowledge and passion. Leading the Orlęta dance group, she has created a space where young Poles can connect with their heritage through music, movement, and the vibrant costumes she often designs and sews herself. This is a tale of dance as a bridge between generations and cultures.
Rozdział 01
Chapter 01
01 Tradycyjne stroje ludowe Polski 01 Traditional Polish Folk Costumes ---- Time: 00:00:00 - 00:23:49 Duration: 24 minutes
🇵🇱 01 Tradycyjne stroje ludowe Polski Basia Klimas opisuje różnorodność polskich strojów ludowych, omawiając szczegóły regionalnych ubiorów, takich jak stroje krakowskie, lubelskie, rzeszowskie czy z Beskidu Śląskiego. Prezentuje elementy charakterystyczne, jak korale symbolizujące posag czy haftowane gorsety. Wspomina również o swojej pracy nad ręcznym wykonaniem i dostosowaniem tych strojów, co odzwierciedla jej pasję i głęboką znajomość tradycji. Towarzyszy jej mąż Gervais, który prezentuje niektóre z kostiumów.
🇬🇧 01 Traditional Polish Folk Costumes Basia Klimas discusses the diversity of Polish folk costumes, detailing regional outfits like Kraków, Lublin, Rzeszów, and Beskid Śląski. She highlights symbolic elements such as coral necklaces representing dowries and intricately embroidered bodices. Basia shares her personal effort in handcrafting and tailoring these costumes, reflecting her passion and deep understanding of Polish traditions. Her husband, Gervais, assists by showcasing some of the costumes.
Rozdział 02
Chapter 02
02 Początki pasji i zespół Orlęta 02 Beginnings of Passion and Orlęta Ensemble ---- Time: 00:23:49 - 00:37:51 Duration: 14 minutes
🇵🇱 02 Początki pasji i zespół Orlęta Basia opowiada o swoich dziecięcych doświadczeniach związanych z tańcem, inspirowanych rodzinnymi spotkaniami i występami Mazowsza w 1957 roku. Wspomina o edukacji tanecznej w Londynie oraz intensywnych kursach tańca w Polsce, które ukończyła z dyplomem. Po powrocie postanowiła założyć zespół taneczny Orlęta w 1973 roku, w którym wprowadziła autentyczny styl tańców ludowych.
🇬🇧 02 Beginnings of Passion and Orlęta Ensemble Basia shares her childhood experiences with dance, inspired by family gatherings and a 1957 performance by Mazowsze. She recalls her dance education in London and intensive courses in Poland, where she earned a diploma. Upon returning, she founded the Orlęta dance group in 1973, introducing authentic Polish folk dance styles.
Rozdział 03
Chapter 03
03 Festiwale i występy 03 Festivals and Performances ---- Time: 00:37:51 - 00:44:00 Duration: 6 minutes
🇵🇱 03 Festiwale i występy Basia opisuje doświadczenia zespołu Orlęta na międzynarodowych festiwalach folklorystycznych, zwłaszcza w Polsce. Wspomina trudności związane z wyjazdem do Polski w latach 80. i zachwyt młodzieży nad bogactwem polskiego folkloru. Podkreśla znaczenie folkloru jako sposobu na podtrzymywanie polskiej tożsamości w diasporze.
🇬🇧 03 Festivals and Performances Basia recounts the Orlęta group’s experiences at international folklore festivals, particularly in Poland. She discusses the challenges of traveling to communist Poland in the 1980s and the youth’s amazement at the richness of Polish folklore. Basia emphasizes folklore’s role in maintaining Polish identity within the diaspora.
Rozdział 04
Chapter 04
04 Życie rodzinne i tradycje w Streatham 04 Family Life and Traditions in Streatham ---- Time: 00:44:00 - 01:11:57 Duration: 28 minutes
🇵🇱 04 Życie rodzinne i tradycje w Streatham Basia wspomina życie w Streatham, działalność w Klubie Białego Orła oraz zaangażowanie w społeczność polonijną. Opowiada o tradycjach Wigilii w swojej rodzinie, przygotowywaniu potraw i wspólnym śpiewaniu kolęd. Podkreśla, jak ważne było dla niej przekazywanie języka polskiego i kultury dzieciom.
🇬🇧 04 Family Life and Traditions in Streatham Basia reminisces about life in Streatham, her involvement with the White Eagle Club, and her engagement in the Polish community. She describes family Christmas traditions, including meal preparation and carol singing. She emphasizes the importance of passing on the Polish language and culture to her children.
Rozdział 05
Chapter 05
05 Język jako most pokoleń 05 Language as a Bridge Between Generations ---- Time: 01:11:57 - 01:18:30 Duration: 7 minutes
🇵🇱 05 Język jako most pokoleń Basia Klimas opowiada o wyzwaniach związanych z przekazywaniem języka polskiego swoim dzieciom, wychowując je w anglojęzycznym środowisku. Opisuje metody, które stosowała, aby zachęcić je do mówienia po polsku, od systemu nagród po śpiewanie ludowych piosenek. Podkreśla, że choć jej córki początkowo wolały angielski, obie zdały egzamin GCSE z języka polskiego. Mimo że jej wnuki nie mówią płynnie po polsku, Basia wierzy, że język i kultura pozostaną częścią ich tożsamości.
🇬🇧 05 Language as a Bridge Between Generations Basia Klimas shares the challenges of passing the Polish language to her children while raising them in an English-speaking environment. She describes the strategies she used to encourage them to speak Polish, from reward systems to singing folk songs. She emphasizes that although her daughters initially preferred English, both passed their Polish GCSE exams. While her grandchildren do not speak Polish fluently, Basia believes that language and culture will remain a part of their identity.
Rozdział 06
Chapter 06
06 Historia rodziców i ich losy podczas wojny 06 Parents’ History and Their Wartime Journey ---- Time: 01:18:30 - 01:28:56 Duration: 13 minutes
🇵🇱 06 Historia rodziców i ich losy podczas wojny Basia opowiada historię swoich rodziców podczas II wojny światowej. Jej ojciec, żołnierz Armii Andersa, i matka, deportowana na Syberię, przeszli przez dramatyczne losy, by odnaleźć się w armii Andersa. Basia podkreśla wpływ tych doświadczeń na jej życie oraz znaczenie pamięci o tych wydarzeniach w budowaniu tożsamości rodziny.
🇬🇧 06 Parents’ History and Their Wartime Journey Basia shares her parents’ wartime stories. Her father, a soldier in Anders’ Army, and her mother, deported to Siberia, endured harrowing experiences before joining the Anders Army. Basia highlights how these events shaped her life and the importance of preserving their memory in building her family’s identity.
AI analysys
at Doku Collective
🇵🇱 Jak powstają nasze analizy
Naszym celem jest, żeby wszystko, co publikujemy, było jak najbardziej wiarygodne. Dlatego część, w której sprawdzamy fakty, oddzieliliśmy od samego wywiadu. Chcemy pokazać, że model AI, którego używamy, ma swoje ograniczenia i wciąż się rozwija. Mimo to już teraz warto korzystać z naszych analiz, bo dzięki AI możemy przedstawić spojrzenie, które byłoby trudne do osiągnięcia bez pomocy technologii. Pracochłonność procesu i wielkość zasobu danych kulturowych sprawiają, że takie analizy zajmują bardzo dużo czasu, ale AI wykonuje je znacznie szybciej i dokładniej.
🇬🇧 Here’s How Our Analyses Are Created
Our goal is to make sure everything we publish is as reliable as possible. That’s why we’ve separated the fact-checking section from the actual interview. This helps show that the AI model we use has its limits and is still being improved. Even so, it’s worth exploring our analyses now because AI lets us share perspectives that would be hard to achieve without technology. The complexity of the process and the vast amount of cultural data make such analyses very time-consuming, but AI handles them much faster and more accurately.
Current AI language model: OpenAI ChatGPT
Places
🇵🇱 Pełna lista miejsc związaną z rozmówcą. 🇬🇧 Complete list of places related to the interviewee.
Where? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
---|---|---|
London | Główne miasto w życiu Basi, gdzie uczyła się i rozwijała swoje projekty taneczne; adres: London, UK (51.5072° N, 0.1276° W) | Ah, London—where the drizzle never ends, the rent is eye-watering, yet Basia still finds space to whirl around in her folk finery. Lucky her, right? |
Poland | Kraj pochodzenia rodziców Basi i źródło inspiracji dla jej tańców i strojów ludowych; adres: Polska (52.2370° N, 21.0175° E) | The motherland of pierogi, polkas, and proud patriots—apparently the wellspring of Basia’s endless costume collection. |
Biały Orzeł Club | Polski klub w Balham, gdzie Basia prowadziła zespół taneczny Orlęta; adres: 211 Balham High Rd, London SW17 7BQ (51.4423° N, 0.1301° W) | A cozy Polish nook in Balham: perfect for those wanting to juggle pierogi and polkas while enduring London’s chaotic hustle. Cheers to that! |
Clapham | Dzielnica w południowym Londynie, gdzie Basia współpracowała z polskimi harcerzami; brak dokładnego adresu | Ah, Clapham—where weekend brunches meet a smattering of Polish scouts practicing their folk moves instead of sipping flat whites. Delightful. |
Balham | Miejsce działalności Basi w kontekście polskiej społeczności, m.in. siedziba Biały Orzeł Club; brak dokładnego adresu | Balham, the so-called “Gateway to the South,” evidently also a gateway to Basia’s folk dancing escapades—who would’ve guessed? |
Streatham | Dzielnica, do której Basia przeprowadziła się w młodości wraz z rodziną; brak dokładnego adresu | Streatham, where Basia’s family swapped the glam of North London for a suburban vibe—still better than nowhere, I suppose. |
Albert Hall | Miejsce, w którym Basia w 1957 roku oglądała występ zespołu Mazowsze; adres: Kensington Gore, London SW7 2AP (51.5009° N, 0.1774° W) | That iconic round hall in posh South Kensington, where Basia witnessed Mazowsze steal the show—and probably endured a pricey interval drink. |
Ealing | Dzielnica zachodniego Londynu, wspomniana jako jedno z pierwszych miejsc działalności polskich zespołów tanecznych; brak dokładnego adresu | Another leafy London borough, once home to early Polish folk groups—because apparently one can’t polka in central London all the time. |
Birmingham | Miasto w Anglii, o którym Basia wspomina jako jednym z pierwszych ośrodków polskich zespołów po II wojnie; brak dokładnego adresu | A sprawling Midlands hub—not exactly the first place you’d expect folk dance mania, but hey, Poles do get everywhere! |
Southampton | Kolejne miasto w Anglii, gdzie po wojnie działał jeden z pierwszych polskich zespołów tanecznych; brak dokładnego adresu | A port city better known for ships than polkas—yet somehow the Polish folk spirit docked there too. Fancy that. |
Ognisko | “Polish Hearth Club” przy Exhibition Road, gdzie Basia spotkała znajomego, który zachęcił ją do prowadzenia zajęć tanecznych; adres: 55 Exhibition Rd, London SW7 2PN (51.4991° N, 0.1725° W) | A refined Polish hangout in South Ken, where Basia’s caffeine fix apparently led to more dancing—let’s blame the coffee for that. |
Croydon | Dzielnica Londynu, do której nawiązuje Basia w kontekście polskiej społeczności i kościoła; brak dokładnego adresu | Croydon: famed for its boxy architecture and questionable nightlife—yet Basia found a Polish church community here. Miracles happen. |
Kensal Rise | Pierwsza dzielnica północnego Londynu, w której Basia mieszkała w dzieciństwie; brak dokładnego adresu | Kensal Rise—slightly hipster these days, but once Basia’s humble childhood stomping ground. Gentrification hadn’t seen that coming. |
Willesden | Druga lokalizacja północnego Londynu, do której przeniosła się rodzina Basi; brak dokładnego adresu | Willesden: more local shops, fewer folk dancers—yet Basia’s family made do. At least the rent might’ve been cheaper back then! |
Essex | Rejon Anglii, w którym znajdował się obóz wojskowy, do którego Basia trafiła jako dziecko z rodzicami; brak dokładnego adresu | Essex: you might know it for reality TV and lash extensions, but for Basia’s family, it was once home to a post-war military camp. Charming. |
Kazakhstan | Kraj zsyłki matki Basi w czasie II wojny światowej; brak dokładnego adresu | Kazakhstan—endless steppes, harsh winters, and a decidedly unglamorous Soviet exile. Not exactly a tourist hotspot, I’d wager. |
Siberia near Lake Baikal | Miejsce zesłania ojca Basi, gdzie doświadczył ciężkich warunków w sowieckim gułagu; brak dokładnego adresu | Siberia near Lake Baikal: scenic for postcards, brutal for prisoners. Let’s just say it’s not on Basia’s dream holiday list. |
Persia | Dzisiejszy Iran, dokąd trafili polscy uchodźcy w drodze z ZSRR; brak dokładnego adresu | Persia—land of ancient empires and fabulous carpets, though for Polish refugees, it was more about survival than sightseeing. |
Palestine | Terytorium, w którym rodzice Basi tymczasowo przebywali w czasie wojny, uczestnicząc w szkoleniach wojskowych; brak dokładnego adresu | Palestine—nothing like a war-torn corner of the globe for “romantic” army training. Where better to learn drills in scorching heat? |
Italy | Kraj, w którym służyli rodzice Basi w Armii Andersa i w którym Basia przyszła na świat; brak dokładnego adresu | Italy—home of pasta, piazzas, and apparently the birthplace of Basia. Who knew you could mix polkas with linguine so effortlessly? |
Monte Casino | Słynne miejsce walk Polaków we Włoszech podczas II wojny światowej, wspomniane jako jeden z epizodów wojennych; brak dokładnego adresu | Monte Casino—where Polish bravery took the spotlight, overshadowing even the local pasta. If that’s not heroic, I don’t know what is. |
People
🇵🇱 Lista osób i grup przywołanych przez rozmówcę. 🇬🇧 A list of people mentioned by the interviewee.
Who? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
---|---|---|
Córka Basi Aleksandra | Najstarsza córka Basi, występuje w kontekście tworzenia piosenki „Pierogi” i zdobycia GCSE z języka polskiego. | Basia’s eldest daughter, apparently quite the singer—she’s the one who penned that “Pierogi” track and nailed her Polish GCSE. |
General Anders | Wspomniany jako dowódca, u którego służył ojciec Basi w czasie II wojny światowej. | Mentioned as the big boss of Basia’s dad during WWII—leading an army under some rather grim conditions, apparently. |
Marek Banasiak | Wspomniany jako jeden z twórców pantomim w Klubie Orła Białego, pojawiał się w scenach komicznych. | He popped up in those Polish pantomimes at the White Eagle Club—apparently quite the comedic presence on stage. |
Siostra Basi Ewa | Młodsza siostra Basi, której dzieci wciąż uczestniczą w tradycyjnych śpiewach podczas Wigilii. | Basia’s younger sis whose kids still join in on the good old carols at Christmas—someone’s got to keep that tradition going, right? |
Gervais | Angielski mąż Basi, wspiera ją w prezentacji i przygotowaniach strojów ludowych. | Basia’s English hubby, game enough to wear a Kraków costume and jingle about for her folk demonstrations. Now that’s devotion. |
Kolberg | Jeden z polonijnych zespołów tanecznych, o którym Basia wspomina w kontekście wczesnej działalności w Londynie. | One of those London Polish folk dance troupes Basia mentioned, presumably smaller but big enough to make a splash—like a polka wave, if you will. |
Córka Basi Laura | Młodsza córka Basi, wspomina się ją jako stylistkę i współtwórczynię teledysków, także zdała GCSE z polskiego. | Basia’s younger daughter—a stylist and co-creator of those quirky music videos. She also bagged her Polish GCSE, no big deal. |
Mama Basi | Matka Basi, służyła w Armii Polskiej podczas wojny; to od niej Basia przejęła miłość do polskiej kultury. | Basia’s mother, a wartime Polish army veteran—apparently the source of Basia’s unstoppable folk fervor. |
Włada Majewska | Ekspertka od folkloru lwowskiego, od której Basia uczyła się stylu tańca i przygotowała własny repertuar Lwów. | The Lwów folklore guru who schooled Basia in those region-specific moves—making Lviv dances shine in London, of all places. |
Janusz Marczewski | Wspomniany jako uczestnik komicznych pantomim w Klubie Orła Białego, pojawił się w scenie z różową tutu. | He’s the fellow who rocked a pink tutu in those hilarious White Eagle Club pantos—talk about comedic bravery! |
Mazury | Zespół taneczny w Ealing, jeden z najstarszych polskich zespołów folklorystycznych po wojnie. | A long-standing Polish folk outfit based in Ealing—still swirling those skirts like it’s 1945. |
Mee and the Band | Muzyczny projekt Aleksandry, córki Basi, znany z żartobliwego teledysku do piosenki „Pierogi”. | Aleksandra’s musical brainchild, famed for that cheeky “Pierogi” video—doubt you’ll see that on Top of the Pops, but who knows? |
Orlęta | Zespół taneczny założony przez Basię w 1973 roku, kultywuje polski folklor w Londynie. | Basia’s own dance troupe founded in 1973—polka-ing around London before it was hip. Or not. |
Solzhenitsyn | Pisarz rosyjski, którego twórczość o łagrach wspomniana jest w kontekście losu ojca Basi na Syberii. | The Russian author best known for writing about gulags—apparently relevant to Basia’s dad’s Siberian horrors. |
Syrenka | Zespół taneczny w Londynie, do którego Basia dołączyła w wieku 16 lat, z wyjątkowym choreografem-krawcem. | A London folk dance group Basia joined as a teenager—led by a flamboyant choreographer slash tailor, no less. |
Tata Basi | Ojciec Basi, również weteran armii; zaszczepił w Basi patriotyzm i fascynację polskim dziedzictwem. | Basia’s dad, a wartime vet who clearly passed on his patriotic zeal and a knack for folk tunes to his daughter. |
Tatry | Kolejny z polonijnych zespołów tanecznych, o którym Basia wspomina, działający w Londynie. | Yet another Polish folk dance crew in London—because apparently, you can’t throw a rock without hitting a polka in these parts. |
Keywords
🇵🇱 Zbiór kluczowych pojęć z wywiadu. 🇬🇧 A collection of key terms from the interview.
What? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
---|---|---|
amber trade route | Dawny szlak, którym sprowadzano korale z Morza Czerwonego; Basia wspomina go w kontekście czerwonych korali stanowiących posag. | An ancient route for hauling coral from the Red Sea—apparently back in the day, you needed a full-on trade path to bling yourself up with red beads. |
appliqué | Technika zdobienia polegająca na naszywaniu wyciętych kawałków materiału na tkaninę; Basia używa jej przy tworzeniu strojów ludowych. | A fancy sewing trick where you slap on bits of fabric for a glam effect—Basia’s go-to move for jazzing up those folk costumes. |
barszcz | Tradycyjna zupa z buraków, którą Basia podaje podczas Wigilii; łączy pokolenia przy polskim stole. | A beetroot concoction essential to Polish Christmas Eve—basically a tangy soup that unites the family faster than any board game. |
ciupagi | Góralskie ciupagi używane do pokazów i ćwiczeń scenicznych, zwłaszcza do podkreślenia męskości tancerzy w Orlętach. | Highlander axes used for onstage antics and to help the lads feel extra macho—who knew twirling mini-hatchets could be so folkloric? |
dowry | W tekście pojawia się w kontekście czerwonych korali symbolizujących posag panny młodej w polskiej tradycji ludowej. | Mentioned when talking about red beads that show off a bride’s wealth—apparently it’s all fun and games till you’re bartering livestock for jewels. |
flapper dress | Sukienka w stylu lat 20., używana przez grupę taneczną Basi do choreografii inspirowanych dawnym Lwowem. | A roaring ‘20s frock Basia’s dance group busts out for those Lviv-era tunes—because fringe and folk can totally mix, obviously. |
kabatka | Rodzaj damskiego kaftanika z długimi rękawami, noszony w Rzeszowie; Basia opisuje go jako element stroju ludowego. | A long-sleeved fitted bodice from the Rzeszów region—think of it as old-school couture, minus the Paris runway. |
kierpce | Tradycyjne góralskie obuwie, wspominane przy okazji strojów z Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. | Highlander shoes from southern Poland—perfect for dancing, frolicking, and possibly climbing a sheep or two. |
kutia | Danie z pszenicy lub kaszy z makiem i bakaliami, wspomniane jako potrawa świąteczna, której jednak Basia nie przygotowuje. | A festive Polish sweet wheat dish that Basia’s family apparently skips—maybe even they have a sugar limit. Shocking, I know. |
lace anglaise | Ażurowa koronka, którą Basia wykorzystuje w ozdobach rękawów bluzek ludowych. | Delicate eyelet lace Basia uses on her folk blouse sleeves—’cause nothing says “folklore” like a bit of airy hole-punching. |
makowiec | Polskie ciasto z makiem serwowane podczas Wigilii i świąt, Basia zwykle kupuje je gotowe. | A poppy-seed cake dear to Polish festivities—Basia usually nips down the shop for it, because hey, who’s got time to grind all those seeds? |
mazurka | Rodzaj tańca ludowego, o którym Basia mówi w kontekście choreografii (razem z polonezem). | A lively folk dance, partnered with the polonez—apparently you’d better be fit if you plan on whirling around in all that embroidered finery. |
oberki | Żywiołowe tańce z regionu centralnej Polski, opisywane przez Basię jako wyjątkowo energiczne. | High-energy dances from central Poland—think spins, leaps, and a dizzying swirl of skirts. Just don’t eat too much before. |
opłatek | Cienki płatek chleba używany podczas Wigilii do składania życzeń i dzielenia się chlebem. | A thin wafer shared on Christmas Eve—like a mini religious cracker that basically cements family bonding (or at least tries to). |
orzechowiec | Ciasto z orzechami, które Basia wspomina wśród wigilijnych i świątecznych specjałów. | A walnut-packed dessert Basia name-drops among her holiday bakes—fear the crunchy sweetness. |
pierogi | Polskie pierożki z przeróżnym nadzieniem, ulubiona potrawa rodziny Basi, doczekały się nawet piosenki autorstwa jej córki. | Those iconic Polish dumplings stuffed with anything and everything—so legendary in Basia’s family that they got their own theme song. |
polka | Skoczny taniec wspominany przez Basię jako okazjonalny element zabaw tanecznych obok walca i tanga. | A bouncy dance that pops up alongside waltzes and tangos—a good excuse to hop around in circles, ignoring your daily step count. |
polonez | Dostojny polski taniec narodowy, tańczony przy ważnych okazjach i obecny w repertuarze zespołu Basi. | A stately national dance—a must for big Polish do’s, typically featuring that oh-so-regal “let’s parade around” vibe. |
sauteuse | Pojawia się w kontekście dawnych zabaw tanecznych obok tango, walca i polki, jako rodzaj tańca. | An old-school dance style mentioned alongside tangos and polkas—because apparently one rhythmic swirl wasn’t enough. |
sernik | Tradycyjny polski sernik, część wigilijnego menu i innych rodzinnych uroczystości u Basi. | Classic Polish cheesecake—if you thought New York did it best, you clearly haven’t tried Basia’s version. |
śledzie | Marynowane śledzie, nieodłączny element Wigilii, choć mąż Basi nie przepada za rybami. | Pickled herring, a Christmas Eve staple—just don’t expect Basia’s husband to share your fishy enthusiasm. |
Tłusty Czwartek | W polskiej tradycji dzień, w którym jada się pączki i faworki; Basia wspomina go w kontekście klubowych spotkań. | Fat Thursday, the perfect excuse to inhale doughnuts and deep-fried confections—like your waistline needed the challenge. |
uszka | Małe pierożki z nadzieniem, zwykle grzybowym, podawane z barszczem podczas Wigilii. | Tiny dumplings stuffed with mushrooms or other goodies, served with beetroot soup—because one type of dough pocket isn’t enough, obviously. |
wigilia | Uroczysta wieczerza wigilijna z dwunastoma potrawami i dzieleniem się opłatkiem; dla Basi najważniejszy moment świąt. | The grand Polish Christmas Eve dinner, complete with 12 dishes and wafer-sharing—like a marathon feast that tests your belt notches. |
zabawy | Potoczne określenie na polskie potańcówki i imprezy taneczne, podczas których Basia praktykowała walce, polki czy oberki. | The word for Polish dance parties—where Basia practiced waltzes, polkas, and probably lost a few kilos swirling around. |
zapaska | Zewnętrzna część stroju ludowego (rodzaj fartucha), którą Basia wymienia w kontekście kostiumów z okolic Lublina. | A folk apron worn over the skirt—handy for looking stylish and possibly wiping your hands mid-folk boogie. |
Timeline
🇵🇱 Chronologiczna lista kluczowych wydarzeń w życiu rozmówcy. 🇬🇧 A chronological list of the interviewee’s key life events.
When? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
---|---|---|
approx late '40s | Narodziny: Przyszłam na świat we Włoszech, a wkrótce potem rodzina przeniosła się do Anglii. | Birth: I made my grand entrance in Italy, and we scooted off to England soon after—like post-war vagabonds with baby in tow. |
approx early '50s | Taniec: Już jako dziecko zaczęłam tańczyć po domu, często z tatą, który uczył mnie pierwszych kroków. | Dance: As a wee kid, I’d whirl around the house with Dad, basically stepping on his feet but calling it “choreography.” |
1957 | Koncert: Zobaczyłam występ Mazowsza w Albert Hall i dostałam pawie pióro od jednego z tancerzy, co rozbudziło moją miłość do folkloru. | Concert: I caught Mazowsze at the Albert Hall and scored a peacock feather from a dancer—instant folk-dance obsession, cheers! |
16 years old | Syrenka: Mając 16 lat, dołączyłam do zespołu Syrenka w Londynie, gdzie zaczęłam poważnie rozwijać umiejętności taneczne. | Syrenka: At sweet sixteen, I joined Syrenka in London, discovering that sweaty rehearsals are the perfect cure for teenage boredom. |
approx late '60s | Nauczanie: Przez rok uczyłam tańca w Slough (lub Amersham), wykorzystując wiedzę zdobytą w zespole. | Teaching: I spent a year coaching a dance group in Slough (or Amersham)—spreading my folk gospel before it was cool. |
approx early '70s | PhD: Wyjechałam na rok do Hiszpanii, by rozpocząć badania doktoranckie i kontynuować swoje akademickie plany. | PhD: I hopped over to Spain for a year to start my doctoral research—porque por qué no mix flamenco with polka, right? |
approx early '70s | Dyplom: Po powrocie spędziłam rok w Polsce na kursach etnograficzno-tanecznych i ukończyłam studia z dyplomem w garści. | Diploma: Back in Poland for a year of sweaty folk training, then I nabbed my diploma—clearly a scholar in spinning skirts. |
1973 | Założenie: Rozpoczęłam działalność zespołu Orlęta w Balham, by krzewić polski folklor wśród młodzieży polonijnej. | Foundation: I launched Orlęta in Balham so Polish teens could learn more than just fish & chips—like how to polka with style. |
approx 1974 | Debiut: Po roku intensywnych prób Orlęta dały swój pierwszy pokaz, oficjalnie wchodząc na londyńską scenę folklorystyczną. | Debut: After a year of sweat and tears, Orlęta finally hit the London folk scene—unsuspecting audiences, brace yourselves. |
1977 | Dziecko: Urodziłam pierwsze dziecko, co oznaczało przerwę w pracy i początek nowego rozdziału w życiu rodzinnym. | Child: I popped out my first baby and waved goodbye to employment—because balancing diapers and dance boots isn’t for the faint-hearted. |
1980 | Festiwal: Zespół Orlęta wybrał się do Polski na swój pierwszy międzynarodowy festiwal folklorystyczny, poznając polskich tancerzy z całego świata. | Festival: Orlęta trotted off to Poland for our first big international folk bash—nothing bonds you like dancing with strangers in embroidered vests. |
1989 | Powrót: Znów odwiedziliśmy Polskę już po upadku komunizmu, z kilkoma innymi zespołami, świętując nową erę w kraju. | Return: We returned to Poland after communism’s collapse—fancy that, polkas felt a whole lot lighter without all that grim politics. |
Insights
🇵🇱 Lista osobistych spostrzeżeń i refleksji rozmówcy. 🇬🇧 A collection of the interviewee’s personal insights and reflections.
🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description | |
---|---|---|
[00:20:05] | Stroje budują dumę młodzieży Stroje ludowe pomagają młodym poczuć się pewnie i docenić własne korzenie. Według rozmówczyni sprawiają, że It just makes them feel that, you know, this Polish diaspora is something worthwhile to belong to.. Dzięki temu przełamują bariery i odnajdują w folklorze element jednoczący. | Costumes spark pride in the youth When these youngsters slip into those eye-popping folk outfits, they practically radiate confidence, as if they’ve cracked the secret code to being properly Polish. It’s a grand spectacle, really—like watching them take a bow on the world stage of tradition. |
[00:42:00] | Gościnność Polaków w 1980 roku Rozmówczyni zwraca uwagę, że podczas pierwszego wyjazdu z grupą w 1980 roku nie mieli zbyt wiele czasu na zwiedzanie, ale spotkani ludzie okazali się niezwykle otwarci. Stwierdza wprost, że the people were extremely hospitable, co wywarło na młodych silne wrażenie. W jej ocenie takie doświadczenie pomogło im zrozumieć prawdziwe znaczenie polskiej gościnności. | Polish hospitality in 1980 They barely had a chance to roam around, yet the locals still rolled out the welcome mat with flair. Nothing says “Witajcie!” like folks who’ll share their last crust of bread with perfect strangers—even if you’re locked away on a campus most of the time. |
[01:11:57] | Różnice pokoleniowe w tańcu Rozmówczyni zauważa, że dawniej w klubie bawili się razem młodsi i starsi, tańcząc tradycyjne polki czy walczyki. Dziś, jak mówi, Now if there are dances now in Balham and Polish Club, it’s discotheques and mostly just young Polish people from Poland., co w jej opinii pokazuje wyraźny rozłam międzypokoleniowy. Wskazuje też na utratę dawnego klimatu wspólnej zabawy, gdzie muzyka grana „na żywo” łączyła pokolenia. | Generational gap in social dancing Ah, those were the days—everyone jiving together to polkas and tangos under one roof. Now it’s all neon strobe lights and pounding bass, with the older crowd conveniently left out. So much for bridging the age gap on the dance floor, eh? |
[01:14:00] | Trud przekazywania języka polskiego dzieciom Rozmówczyni przyznaje, że wpojenie dzieciom mówienia po polsku nie jest łatwe, zwłaszcza w dwujęzycznym domu. Wspomina, że It’s awfully difficult to teach your own children, bo szkolne otoczenie i język angielski szybko dominują na co dzień. Mimo to nie ustaje w staraniach, stosując różne metody zachęcania do używania polszczyzny w domu. | The struggle of passing on Polish to the kids Teaching your wee ones a second language at home sounds noble—until you’re knee-deep in reluctant little ‘English-only’ rebels. It’s like wrestling an octopus: heroic in concept, but you’re bound to get tangled. At least she hasn’t given up, which is more than most of us can claim! |