03 Alec Dyki
Poles from South London – Interviews 📁
Wstęp
Introduction
🇵🇱 Biografia: Alec Dyki urodził się w Londynie w 1950 roku jako syn polskich uchodźców z Równego i Lwowa. Jego rodzice przeszli trudną wojenną drogę, w tym zesłanie na Syberię i służbę w Armii Andersa. Alec dorastał w dzielnicach Brixton i Streatham, uczęszczał do polskiej szkoły w Clapham oraz brał udział w harcerstwie i tańcach ludowych, choć z czasem wybrał pasję do piłki nożnej. Zawodowo został grafikiem, co częściowo zawdzięcza artystycznym wpływom ojczyma. Silnie związany z polską diasporą, pozostaje dumny ze swoich korzeni i kontynuuje rodzinne tradycje podczas Wigilii.
🇬🇧 Biopic: Alec Dyki was born in London in 1950 to Polish refugees from Równe and Lwów. His parents endured a difficult wartime journey, including deportation to Siberia and service in the Anders Army. Alec grew up in the Brixton and Streatham neighborhoods, attended Polish school in Clapham, and participated in scouting and folk dancing, although he eventually chose his passion for football. Professionally, he became a graphic artist, influenced partly by his stepfather’s artistic background. Strongly connected to the Polish diaspora, he remains proud of his heritage and continues family traditions during Christmas Eve celebrations.
Oral History Interview with Alec Dyki ---- Location: online, Zoom platform Duration: 1 hour 4 minutes Poles of South London Archive no° 03/06
Full recording
download link → pfsl-03_06_alec_dyki_synchronised.mp3
transcript → Alec Dyki interview transcript
🇵🇱 Rozdziały
01 Rodzinne Korzenie i Wojenne Przełomy
02 Szkoła Polska i Harcerstwo
03 Piłka Nożna i Życie Społeczności
04 Tradycje Rodzinne i Charytatywność
05 Tożsamość i Dziedzictwo Polskie
06 Wspomnienia z Dzieciństwa i Zakończenie
🇬🇧 Chapters
01 Family Roots and Wartime Turmoil
02 Polish School and Scouting
03 Football and Community Life
04 Family Traditions and Charity Work
05 Polish Identity and Heritage
06 Childhood Memories and Conclusion
Barbara Furmanowicz
prowadzi wywiad dla Stoclwell Partnership
27 marca 2021
🇵🇱 Podsumowanie: Alec Dyki patrząc z perspektywy chłopca dorastającego na London Clapham w latach pięćdziesiątych opowiada historię tworzenia i umacniania polskiej społeczności w południowym Londynie. Clapham V dekady XX wieku jest nasycony etnicznie uchodźcami z Polski, których dzieci, takie jak Alec zaczynają budować własną kulturę o dwoistej naturze. Wyrosła na polskiej tradycji, czerpiąca ze współczesności młodzież chodzi na katolickie msze, ale trener ich drużyny piłkarskiej jest anglikiem. To wszystko widzi i opowiada nam Alec, a liczne detale, których nie szczędzi przenoszą nas w tamte czasy w mgnieniu oka.
Barbara Furmanowicz
interviewing for Stoclwell Partnership
27 March 2021
🇬🇧 Summary: From the perspective of a boy growing up in Clapham in the 1950s, Alec Dyki tells the story of polish community in South London. In the fifth decade of the 20th century, Clapham is ethnically saturated with refugees from Poland, whose children, such as Alec, begin to build their own culture of a dual nature. They grow up on the Polish tradition, but draw from the present day. They attend catholic mass in national church, but the coach of their football team is English. Past events seen with young Alec eyes once again become alive.
Rozdział 01
Chapter 01
01 Rodzinne Korzenie i Wojenne Przełomy 01 Family Roots and Wartime Turmoil ---- Time: 00:00:00 - 00:06:15 Duration: 6 minutes 06 seconds
🇵🇱 01 Rodzinne Korzenie i Wojenne Przełomy Historia rodziców Aleca, ich losy w czasie wojny i podróż do Anglii. Dzieciństwo Aleca w Londynie, wczesne lata w Brixton i Streatham, a także pierwsze kroki w polskiej społeczności.
🇬🇧 01 Family Roots and Wartime Turmoil Alec’s parents’ story, their wartime experiences, and journey to England. Alec’s childhood in London, early years in Brixton and Streatham, and his first steps in the Polish community.
Rozdział 02
Chapter 02
02 Szkoła Polska i Harcerstwo 02 Polish School and Scouting ---- Time: 00:06:15 - 00:12:29 Duration: 6 minutes 09 seconds
🇵🇱 02 Szkoła Polska i Harcerstwo Udział Aleca w polskiej szkole w Nightingale Lane, jego relacje z przyjaciółmi oraz pierwsze doświadczenia w harcerstwie i skautingu. Konflikt między skautingiem a pasją do piłki nożnej.
🇬🇧 02 Polish School and Scouting Alec’s involvement in the Polish school on Nightingale Lane, his friendships, and early experiences in scouting. The conflict between scouting and his passion for football.
Rozdział 03
Chapter 03
03 Piłka Nożna i Życie Społeczności 03 Football and Community Life ---- Time: 00:12:29 - 00:23:01 Duration: 10 minutes 35 seconds
🇵🇱 03 Piłka Nożna i Życie Społeczności Historia zaangażowania Aleca w polski klub piłkarski Grunwald, podróże na mecze oraz wpływ sportu na budowanie więzi w społeczności. Życie towarzyskie po mszach w Clapham i Balham.
🇬🇧 03 Football and Community Life Alec’s involvement in the Polish football club Grunwald, traveling for matches, and the role of sports in fostering community bonds. Social life after Polish masses in Clapham and Balham.
Rozdział 04
Chapter 04
04 Tradycje Rodzinne i Charytatywność 04 Family Traditions and Charity Work ---- Time: 00:23:01 - 00:33:36 Duration: 10 minutes 42 seconds
🇵🇱 04 Tradycje Rodzinne i Charytatywność Opis polskich tradycji świątecznych, takich jak Wigilia, oraz działalność charytatywna dziadka Aleca i później jego matki. Relacje między pokoleniami w rodzinie.
🇬🇧 04 Family Traditions and Charity Work A description of Polish Christmas traditions like Wigilia, and the charity work of Alec’s grandfather and later his mother. Intergenerational relationships within the family.
Rozdział 05
Chapter 05
05 Tożsamość i Dziedzictwo Polskie 05 Polish Identity and Heritage ---- Time: 00:33:36 - 00:51:50 Duration: 18 minutes 05 seconds
🇵🇱 05 Tożsamość i Dziedzictwo Polskie Refleksje Aleca na temat polskiej tożsamości, dumy z korzeni oraz zdobycia Krzyża Zesłańców Sybiru dla matki. Porównanie polskiej społeczności dawniej i dziś.
🇬🇧 05 Polish Identity and Heritage Alec’s reflections on Polish identity, pride in his heritage, and obtaining the Siberian Exiles Cross for his mother. A comparison of the Polish community in the past and today.
Rozdział 06
Chapter 06
06 Wspomnienia z Dzieciństwa i Zakończenie 06 Childhood Memories and Conclusion ---- Time: 00:51:50 - 01:04:00 Duration: 12 minutes 55 seconds
🇵🇱 06 Wspomnienia z Dzieciństwa i Zakończenie Wspomnienia Aleca z dzieciństwa, zabawne historie z czasów szkolnych i sportowych oraz refleksje na temat utraconych kontaktów i przemyślenia na temat przyszłych wizyt w Polsce.
🇬🇧 06 Childhood Memories and Conclusion Alec’s childhood memories, funny stories from school and sports, reflections on lost connections, and thoughts on future visits to Poland.
AI analysys
at Doku Collective
🇵🇱 Jak powstają nasze analizy
Naszym celem jest, żeby wszystko, co publikujemy, było jak najbardziej wiarygodne. Dlatego część, w której sprawdzamy fakty, oddzieliliśmy od samego wywiadu. Chcemy pokazać, że model AI, którego używamy, ma swoje ograniczenia i wciąż się rozwija. Mimo to już teraz warto korzystać z naszych analiz, bo dzięki AI możemy przedstawić spojrzenie, które byłoby trudne do osiągnięcia bez pomocy technologii. Pracochłonność procesu i wielkość zasobu danych kulturowych sprawiają, że takie analizy zajmują bardzo dużo czasu, ale AI wykonuje je znacznie szybciej i dokładniej.
🇬🇧 Here’s How Our Analyses Are Created
Our goal is to make sure everything we publish is as reliable as possible. That’s why we’ve separated the fact-checking section from the actual interview. This helps show that the AI model we use has its limits and is still being improved. Even so, it’s worth exploring our analyses now because AI lets us share perspectives that would be hard to achieve without technology. The complexity of the process and the vast amount of cultural data make such analyses very time-consuming, but AI handles them much faster and more accurately.
Current AI language model: OpenAI ChatGPT
Places
🇵🇱 Pełna lista miejsc związaną z rozmówcą. 🇬🇧 Complete list of places related to the interviewee.
| Where? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
|---|---|---|
| Równe | Miasto na Ukrainie (dawniej w granicach II RP), z którego pochodziła mama Aleka. Współrzędne: ok. 50.6199°N, 26.2516°E. | Yeah, that’s where Alec’s mum hailed from – used to be Polish, now it’s in Ukraine. Bet there’s a few interesting stories lurking round them streets. |
| Lwów | Dawny polski Lwów (obecnie Lviv na Ukrainie), ojczyste strony taty Aleka. Współrzędne: ok. 49.8397°N, 24.0297°E. | Ain’t it funny how borders shift? Alec’s dad’s old stomping ground, now Ukraine, but still a proper historic gem. |
| Podniewice | Wieś lub osada, gdzieś w okolicach Archangielska w północnej Rosji, do której zesłano mamę Aleka. Brak dokładnego adresu; teren trudno dostępny. | Way up in the frosty bits of Russia, poor Alec’s mum got shipped off there – probably not high on anyone’s holiday list these days. |
| Arkhangelsk | Miasto w północnej Rosji, rejon w pobliżu miejsca zesłania. Współrzędne: ok. 64.5399°N, 40.5158°E. | Now that’s a chilly corner of Russia, far from a cuppa at your local cafe – can’t imagine it was much fun back then. |
| Poznań | Miasto w zachodniej Polsce, gdzie tata Aleka był krótko jeńcem wojennym u Niemców. Współrzędne: ok. 52.4064°N, 16.9252°E. | A busy Polish city in the west. Alec’s dad didn’t exactly check in at a hotel, more like a POW camp… rough times, mate. |
| Przemyśl | Południowo-wschodnia Polska, kolejny punkt niewoli ojca Aleka. Współrzędne: ok. 49.7845°N, 22.7672°E. | Southeast Poland, where his dad got stuck again – not exactly a touristy detour if you ask me. |
| Moscow | Stolica Rosji, dalej na wschód, gdzie również przetrzymywano ojca Aleka. Współrzędne: ok. 55.7558°N, 37.6173°E. | Big ol’ Moscow – guess Alec’s dad saw a side of it that’s not in your average travel brochure. |
| Uzbekistan | Kraj w Azji Środkowej, jeden z etapów ucieczki/wyjazdu mamy Aleka po amnestii. Adres: brak – ogólna trasa ewakuacji. | Somewhere in the Central Asian stretch – scorching desert, dusty roads, you get the picture. |
| Kazakhstan | Kolejny przystanek mamy Aleka w drodze na Bliski Wschód, też Azja Środkowa. Adres: brak – ogólna trasa ewakuacji. | Yep, more Central Asian plains. Not exactly a spa retreat, but that’s where her journey carried on. |
| Persia | Dawna nazwa Iranu, przez który rodzice Aleka przejeżdżali w Armii Andersa. Adres: brak – historyczny obszar Bliskiego Wschodu. | Old-school Iran, right? The Anders lot trooped through there, trying not to roast in that sun. |
| Iraq | Kraj w Bliskim Wschodzie, przez który mama Aleka się przemieszczała w trakcie wojennej tułaczki. Adres: brak – etap ewakuacji. | Another dusty Middle Eastern stop – bet it was quite the trek with all that gear. |
| Lebanon | Bliski Wschód, kolejny rozdział w drodze do Europy dla rodziców Aleka. Adres: brak – miejsce przejściowe. | A scenic spot on the Med nowadays, but back then it was just another place to pass through on the run. |
| Palestine | Dawny mandat brytyjski w regionie, gdzie zatrzymała się rodzina Aleka. Adres: brak – realia historyczne. | Old Palestine under British rule. Another pit-stop in that endless wartime shuffle, innit. |
| Witley | Wioska w hrabstwie Surrey (Anglia), dawny obóz wojskowy. Rodzice Aleka trafili tu po wojnie, a dziś mieszka tam jego córka. Współrzędne: ok. 51.146°N, -0.645°W. | A quiet Surrey village, once a Canadian base, now ironically home to Alec’s daughter – talk about coming full circle, eh? |
| Monte Cassino | Miejsce słynnej bitwy we Włoszech, gdzie walczył ojciec Aleka. Współrzędne: ok. 41.4899°N, 13.8163°E. | Legendary battlefield in Italy. Alec’s dad faced the Nazis there – more grit than a Sunday stroll, that’s for sure. |
| Bologna | Miasto we Włoszech (region Emilia-Romagna), jeden z frontów ojca Aleka. Współrzędne: ok. 44.4942°N, 11.3495°E. | Another Italian city his old man saw under not-so-rosy circumstances – at least the pasta’s good. |
| Victoria | Dzielnica centralnego Londynu (SW1), gdzie rodzina mieszkała po ślubie rodziców. Współrzędne: ok. 51.4934°N, -0.1466°W. | Central London vibes – Dad worked as a head waiter, and Alec was toddling around near the Queen’s place, no less. |
| Brixton | Dzielnica południowego Londynu (SW2/SW9), gdzie rodzina przeprowadziła się ok. 1955 roku. Współrzędne: ok. 51.4607°N, -0.1159°W. | Proper South London area, known for its buzz. Alec landed there as a kid, picking up English on the fly. |
| Streatham | Południowy Londyn (SW16), rodzina mieszkała tam od 1962 do 1972. Współrzędne: ok. 51.4303°N, -0.1270°W. | This is where Alec stayed until he got hitched. Not posh, but it’s got its charm – or so they say. |
| Clapham | Dzielnica południowego Londynu (SW4), w której Alec udzielał się w polskiej społeczności: polska szkoła, kościół, życie towarzyskie. Współrzędne: ok. 51.4613°N, -0.1389°W. | Another corner of south London, bustling with Poles back then. Perfect place for Sunday Mass and a chat. |
| St. Mary’s in Clapham | Kościół katolicki przy Clapham Park Road, SW4 7BB. Rodzina Aleka chodziła tam na mszę przed zakupem polskiego kościoła w Balham. | A Catholic church round Clapham Park. Alec’s lot popped in for Mass – always a gossip session outside afterwards, apparently. |
| Balham | Dzielnica w południowym Londynie (SW12/SW17), gdzie powstał polski kościół i działał Klub Orła Białego. Współrzędne: ok. 51.4420°N, -0.1524°W. | Famous for its “Gateway to the South” gag. Poles set up shop here with a church and that White Eagle Club. |
| Clapham College | Dawna szkoła w Clapham South (obecnie Saint Francis Xavier College, 10 Malwood Rd, SW12 8EN). Tam czasem odprawiano polskie msze. | Used to be a proper Catholic boys’ school, they let Poles have Mass there. Bet it was lively on a Sunday morning. |
| White Eagle Club | Klub Orła Białego przy 211 Balham High Rd, SW17 7BQ – centrum polonijne, w którym bywała mama Aleka, organizowano bale i spotkania. | The Polish social hub in Balham – parties, dancing, and probably a sneaky vodka or two. Classic. |
| Nightingale Lane | Ulica w Clapham South (SW4/SW12), gdzie mieściła się polska szkoła pani Arciszewskiej, a później spotykali się młodzi Polacy. | Just off Clapham Common, the go-to for Polish classes and, apparently, for sneaking off early if you hated folk dancing. |
| Holba | Polski sklep w Streatham (dokładny adres nieustalony), który Alec pamięta z czasów młodości. | A local Polish deli in Streatham – probably the place to grab kabanos and all those tasty bits Alec misses now. |
| Swindon | Miasto w hrabstwie Wiltshire (ok. 51.5558°N, -1.7797°W), gdzie drużyna Aleka grała z Błyskawicą w letnich turniejach polonijnych. | Out west in Wiltshire – where they sweat it out on a footy pitch in the blazing sun and somehow managed a win. |
| Derby | Miasto w East Midlands (ok. 52.9225°N, -1.4746°W), cel wyjazdów turniejowych drużyny Aleka. | Another away day in the Midlands, probably battered them on the pitch if Alec’s bragging is right. |
| Birmingham | Duże miasto w środkowej Anglii (ok. 52.4862°N, -1.8904°W), mieszkali tam krewni Aleka, m.in. kuzyni. | Brum town, centre of the country – relatives lived there, so Alec swung by for family do’s. |
| Luton | Miasto w hrabstwie Bedfordshire (ok. 51.8787°N, -0.4200°W), kolejne miejsce rozgrywek piłkarskich. | Up the road from London – known for its airport, but Alec’s crew showed up for a good old footy scrap instead. |
| High Wycombe | Miasto w hrabstwie Buckinghamshire (ok. 51.6287°N, -0.7482°W), też odwiedzane przez drużynę w polskiej lidze letniej. | A Bucks town, apparently on the summer footy circuit – who knew? |
| Bradford | Miasto w hrabstwie West Yorkshire (ok. 53.7959°N, -1.7594°W), kolejne północne miasto turniejowe drużyny Aleka. | Up north, mate. The team probably had to bring their own gravy. They do love gravy up there. |
| POSK | Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny przy 238-246 King Street, W6 0RF. Alec odwiedził go po raz pierwszy kilka lat temu. | A big Polish cultural hub in Hammersmith – took Alec ages to finally step inside. Better late than never, I s’pose. |
| Osada Krechowiecka | Miejsce pod Równem (dawne Kresy). Rodzinne strony znajomych jego rodziców. Adres: historyczna lokalizacja, brak dokładnych danych. | An old settlement near Równe – can’t exactly punch that in Google Maps nowadays, can you? |
| Pruszków | Miasto pod Warszawą, ok. 52.1705°N, 20.8067°E. Mama Aleka wspierała tamtejszy ośrodek dla dzieci. | A Warsaw suburb where Alec’s mum did some proper good deeds for orphaned kids – top marks to her. |
| Warsaw | Stolica Polski (ok. 52.2297°N, 21.0122°E), gdzie mieszka kuzyn Aleka. Wspomniana przy planach rodzinnych podróży. | Poland’s capital city – cousin’s home turf, brimming with history and, presumably, plenty of pierogi joints. |
| Beckenham | Południowo-wschodni Londyn (BR3), gdzie mieszkają kuzynki Aleka, z którymi spędza Wigilię. Współrzędne: ok. 51.4080°N, -0.0275°W. | Lovely suburban patch in SE London. Alec pops by for Christmas Eve – they keep the Polish tradition alive, minus a smidge of fish. |
| Henley on Thames | Miasto w hrabstwie Oxfordshire (ok. 51.5378°N, -0.9052°W). Była tam polska szkoła (Fawley Court) prowadzona przez ojców Marianów. Alec spędził tam obóz letni. | Picturesque riverside spot – Alec nearly broke his leg messing about at summer camp, but still had a kick-about anyway. |
| St Joseph’s College | Szkoła przy Beulah Hill (Norwood/Streatham). Alec uczęszczał tam w wieku nastoletnim. Adres: Beulah Hill, London SE19 3HL. | Catholic boys’ school on the hill – Alec smoked his way through cross-country there, but hey, he survived. |
People
🇵🇱 Lista osób i grup przywołanych przez rozmówcę. 🇬🇧 A list of people mentioned by the interviewee.
| Who? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
|---|---|---|
| Arciszewska, pani | Nauczycielka i dyrektorka polskiej szkoły w Clapham South, do której Alec uczęszczał w dzieciństwie. | She was the head teacher at that Polish Saturday school in Clapham South, keeping Alec and his mates in check. |
| Babcia rozmówcy | Babcia Aleka; wspominana w kontekście poczucia humoru i żartów z dziadka. | Alec’s grandmother, known for her great sense of humour and teasing Grandpa now and then. |
| Ciocia rozmówcy z Birmingham | Ciotka Aleka zamieszkała w Birmingham; była także rozmówczynią w innym wywiadzie, choć z problemami z pamięcią. | Alec’s aunt living in Birmingham – she gave an interview herself, though her memory wasn’t too sharp by then. |
| Córka rozmówcy | Córka Aleka, obecnie mieszka w Witley w Surrey, niedaleko dawnego obozu, w którym przebywali dziadkowie. | Alec’s daughter, now living in Witley, just a stone’s throw from where her grandparents stayed after the war. |
| Dziadek rozmówcy | Dziadek Aleka; po wojnie zbierał odzież dla ubogich w Polsce i Afryce, był bardzo religijny i zaangażowany w działalność charytatywną. | Alec’s grandfather, who devoted his time to sending clothes to the needy in Poland and Africa—proper charitable chap. |
| Marek Dziedzic | Kolega Aleka z polskiej społeczności; grał w drużynie rugby London Polish. | Alec’s mate from the Polish community who took to the rugby pitch for London Polish. |
| Elżunia | Córka z rodziny Gratosielskich, znajoma z dzieciństwa Aleka; odnowili kontakt po wielu latach. | Part of the Gratosielski clan, reconnected with Alec decades later—she’s active in Kresy-related work. |
| Rodzina Gratosielski | Znajomi ojca Aleka z wojska i równocześnie bliscy matki ze względu na wspólne korzenie; w rodzinie m.in. „pan Gratosielski” i „pani Gratosielska”. | A family tied to Alec’s parents both through army bonds and shared hometown history—war stories all around. |
| Rodzina Hobot | Jedna z polskich rodzin, z którymi rodzice Aleka utrzymywali towarzyskie kontakty w latach 50. | Among the Polish families Alec’s folks would go dancing with back in the ’50s. |
| Koło Pań | Klub zrzeszający starsze panie przy White Eagle Club, w którym działała mama Aleka w późniejszych latach. | A ladies’ circle at the White Eagle Club where Alec’s mum pitched in, organizing teas and tombolas. |
| Kuzyn(ka) rozmówcy z Birmingham | Kuzyn lub kuzynka Aleka mieszkająca w Birmingham; rozpoczął/rozpoczęła pisanie książki „Midnight Train to Siberia”. | Alec’s cousin from Birmingham who kicked off writing that “Midnight Train to Siberia” book. |
| Kuzyn(ka) rozmówcy z Warszawy | Kuzyn lub kuzynka Aleka zamieszkały w Warszawie; pojawia się w kontekście planów wspólnych podróży. | Alec’s cousin living in Warsaw, mentioned as being up for future family trips. |
| Kuzynki rozmówcy z Beckenham (Ewa i Ania Skoczylas) | Dwie kuzynki Aleka, z którymi spędza Wigilię w Beckenham. | A pair of Alec’s cousins who host him for Christmas Eve get-togethers in Beckenham. |
| Rodzina Lasocki | Kolejna polska rodzina z grona znajomych rodziców Aleka w Londynie. | Another Polish family in Alec’s parents’ social circle back in London. |
| Mama rozmówcy | Mama Aleka; pochodziła z Równego, przeszła tułaczkę przez ZSRS i Bliski Wschód, później udzielała się społecznie w Balham. | Alec’s mother, originally from Równe, who journeyed through the USSR and the Middle East, then stayed active in the Balham community. |
| Młodzi | Starsza grupa piłkarska/polonijna, o 10–20 lat starsza od Aleka i jego kolegów; bywali w lokalu przy Nightingale Lane. | An older Polish footy/social group, about 10–20 years ahead of Alec, hanging out at Nightingale Lane. |
| Ojczym rozmówcy | Drugi mąż mamy Aleka, z którym brała udział w życiu towarzyskim i remontował stacje drogi krzyżowej w polskim kościele. | Alec’s stepdad, who married his mum in ’66 and even restored the Stations of the Cross in the Polish church. |
| Pruszyński | Znajomy Aleka ze szkoły lub klubu, grał w drużynie rugby London Polish. | One of Alec’s classmates or clubmates who took part in the London Polish rugby team. |
| Queen Elizabeth | Wspomniana w kontekście koronacji w 1953 roku, którą Alec (mając trzy lata) widział z bliska. | Mentioned regarding her 1953 coronation, which toddler Alec caught sight of in his local area. |
| Rodzina Schultz | Jedna z sąsiednich rodzin polskich, z którą rodzice Aleka utrzymywali kontakty towarzyskie. | A Polish neighbour family Alec’s parents knew socially—part of that close-knit ’50s community. |
| Wacek Schultz | Kolega i przyjaciel ze szkolnych lat, do dziś utrzymują kontakt. | Alec’s old schoolmate, still in touch after all these decades. |
| Siwecki, Roman i Bogdan | Bliźniacy związani z harcerstwem „siódemką”; współzałożyciele polskiej drużyny piłkarskiej Grunwald. | Twin brothers from the local scout troop who helped set up the Grunwald football team. |
| Marek Skoczylas | Kuzyn Aleka, który grał w rugby dla London Polish; wspomniany też jako były uczeń w Henley on Thames. | Alec’s cousin, rugby player for London Polish, also spent time at that Polish school in Henley. |
| Syn rozmówcy | Syn Aleka; mieszka tuż obok ojca, interesuje się polskimi korzeniami. | Alec’s son, living next door and curious about their Polish ancestry. |
| Tata rozmówcy | Tata Aleka; pochodził z Lwowa, był oficerem i jeńcem wojennym, po wojnie pracował w Londynie jako head waiter. | Alec’s father, from Lwów, served as an officer, endured POW camps, and later became a head waiter in London. |
| Bruno Zagórski | Menadżer i organizator drużyny piłkarskiej Grunwald, angażował się w działania polonijne w Londynie. | Manager behind the Grunwald football team, keen on keeping Polish sports alive in London. |
| Rodzina Żarkow | Kolejna polska rodzina spotykająca się z rodzicami Aleka w latach 50., m.in. na potańcówkach. | Another Polish family socializing with Alec’s folks in the ’50s, often meeting for dances and gatherings. |
Keywords
🇵🇱 Zbiór kluczowych pojęć z wywiadu. 🇬🇧 A collection of key terms from the interview.
| What? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
|---|---|---|
| Boxing Day | Święto obchodzone w Anglii 26 grudnia, wspomniane w kontekście odwiedzin rodzinnych po świętach. | An English holiday on December 26th, mentioned as a day for family get-togethers after Christmas. |
| Hitler Olympics | Określenie na igrzyska olimpijskie w Berlinie 1936 roku, w których ojciec Aleka był trenerem. | Term for the 1936 Berlin Olympics, where Alec’s father served as a coach. |
| Kabanos | Rodzaj polskiej kiełbasy, wspominany przez Aleka jako smak z dzieciństwa, który wciąż ceni. | A type of Polish sausage Alec recalls fondly from his childhood, still a firm favourite. |
| Krzyż Zesłańców | Odznaczenie przyznane mamie Aleka i jej siostrze za doświadczenia zesłań; odebrali je w 2018 roku w ambasadzie. | A special medal awarded to Alec’s mother and aunt for their exile ordeal, presented at the embassy in 2018. |
| Midnight Train to Siberia | Tytuł książki, którą pisała kuzynka Aleka, opisującej wojenną tułaczkę i losy rodziny na Wschodzie. | The title of a book Alec’s cousin was writing about the family’s wartime journey and experiences in the East. |
| Naleśniki | Polskie naleśniki, jedna z potraw, które Alec lubi obok innych dań kuchni polskiej. | Classic Polish crepes that Alec enjoys, among other Polish dishes. |
| New Year's Ball | Zabawa sylwestrowa w polskiej społeczności, na którą uczęszczali rodzice Aleka w latach 50. i 60. | A New Year’s Eve bash thrown by the Polish community back in the 50s and 60s, frequented by Alec’s parents. |
| Opłatek | Symboliczny opłatek łamany podczas Wigilii; Alec wspomina, jak się nim dzielono w rodzinie. | The symbolic wafer shared at Christmas Eve supper; Alec recalls how the family would break it together. |
| Pierogi | Jedno z ulubionych dań Aleka, zwłaszcza z kapustą i grzybami, podawane często przy okazji świąt. | Alec’s favourite Polish dumplings, especially stuffed with cabbage and mushrooms, often served during the holidays. |
| Wigilia | Tradycyjna polska wieczerza wigilijna 24 grudnia, z licznymi potrawami i spotkaniem całej rodziny. | A traditional Polish Christmas Eve supper on December 24th, featuring multiple courses and a big family gathering. |
Timeline
🇵🇱 Chronologiczna lista kluczowych wydarzeń w życiu rozmówcy. 🇬🇧 A chronological list of the interviewee’s key life events.
| When? | 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description |
|---|---|---|
| ’39 | Niewola: Ojciec rozmówcy został wzięty do niemieckiej niewoli na początku wojny. | Captivity: The interviewee’s father was taken prisoner by German forces early in the war. |
| ’40 | Obóz: Ojciec trafił do sowieckiego obozu jenieckiego gdzieś na wschodzie. | Camp: The interviewee’s father ended up in a Soviet POW camp somewhere in the East. |
| ’40 | Zesłanie: Matka rozmówcy została wywieziona do rejonu Archangielska (Podniewice). | Exile: His mother was deported to the Arkhangelsk region (Podniewice). |
| ’41 | Amnestia: Ojciec odzyskał wolność po ogłoszeniu amnestii dla Polaków w ZSRR. | Amnesty: His father regained freedom after an amnesty was declared for Poles in the USSR. |
| ’42 | Ewakuacja: Matka rozmówcy opuściła północ Rosji, przemierzając Uzbekistan, Kazachstan, Persję, Irak, Liban, Palestynę. | Evacuation: His mother left northern Russia, traveling through Uzbekistan, Kazakhstan, Persia, Iraq, Lebanon, and Palestine. |
| ’42 | Armia: Ojciec wstąpił do Armii Andersa i brał udział w działaniach saperskich. | Army: His father joined Anders’ Army and took part in sapper operations. |
| ’47 | Osiedlenie: Rodzice rozmówcy ostatecznie znaleźli się w obozie w Witley (Surrey). | Settlement: The interviewee’s parents eventually ended up in a camp at Witley, Surrey. |
| 1949 | Małżeństwo: Rodzice wzięli ślub w Anglii po zakończeniu wojny. | Marriage: His parents got married in England after the war. |
| 1950 | Narodziny: Na świat przyszedł rozmówca, Alec Dyki. | Birth: The interviewee, Alec Dyki, was born. |
| 1953 | Koronacja: Trzyletni Alec został zabrany na koronację królowej Elżbiety II. | Coronation: Three-year-old Alec was taken to Queen Elizabeth II’s coronation. |
| 1955 | Przeprowadzka: Rodzina przeniosła się z okolic Victorii do Brixton. | Relocation: The family moved from the Victoria area to Brixton. |
| 1962 | Przeprowadzka: Rodzina opuściła Brixton i osiedliła się w Streatham. | Relocation: The family left Brixton and settled in Streatham. |
| 1963 | Śmierć: Zmarł ojciec Aleca, co bardzo wpłynęło na młodego rozmówcę. | Death: Alec’s father passed away, which greatly affected the young interviewee. |
| 1964 | Piłka: Alec dołączył do polskiego klubu piłkarskiego Grunwald w Londynie. | Football: Alec joined the Polish football club Grunwald in London. |
| 1966 | Ślub: Matka Aleca po raz drugi wyszła za mąż. | Wedding: Alec’s mother remarried. |
| 1969 | Podróż: Alec odwiedził Polskę po raz ostatni w młodości i od tego czasu nie wrócił tam przez wiele lat. | Journey: Alec visited Poland for the last time in his youth and then did not return for many years. |
| 1972 | Małżeństwo: Alec poślubił Angielkę i wyprowadził się z domu rodzinnego. | Marriage: Alec married an English girl and moved out of the family home. |
| ’90s | Wolontariat: Matka Aleca zaangażowała się w działalność charytatywną przy klubie White Eagle oraz pomoc sierocińcowi w Pruszkowie. | Volunteering: Alec’s mother became involved in charity work at the White Eagle Club and supported an orphanage in Pruszków. |
| 2018 | Krzyż: Rodzina otrzymała Krzyż Zesłańców Sybiru dla matki i ciotki Aleca, upamiętniając ich wojenne losy. | Cross: The family was awarded the Siberian Exiles Cross for Alec’s mother and aunt, honoring their wartime experiences. |
Insights
🇵🇱 Lista osobistych spostrzeżeń i refleksji rozmówcy. 🇬🇧 A collection of the interviewee’s personal insights and reflections.
| 🇵🇱 Opis | 🇬🇧 Description | |
|---|---|---|
| [00:06:15] | O poczuciu akceptacji wśród rówieśników – “Children were children and you just laughed things off.”. Mimo że przezywano go w szkole, nie odczuwał większej różnicy i nie przejmował się tym. | He reflects on feeling accepted among peers: despite being teased, it did not truly bother him. “Children were children and you just laughed things off.” |
| [00:08:25] | O surowej dyrektorce Arciszewska – “She was like the headmistress and quite a serious woman. She commanded respect.”. To osobiste wrażenie na temat pani prowadzącej polską szkołę. | He comments on the strict headmistress Arciszewska: “She was quite a serious woman. She commanded respect.” |
| [00:11:17] | O atmosferze towarzyskiej pod kościołem St. Mary’s w Clapham – “It was like a social club.”. Ludzie po mszy zostawali przed świątynią i rozmawiali zamiast od razu wracać do domu. | He describes the sociable atmosphere outside St. Mary’s in Clapham, saying “It was like a social club” where people lingered to chat after Mass. |
| [00:16:05] | O wartości gry w piłkę nożną – “It creates camaraderie. Any sports will create camaraderie.”. Wspomina, że wspólne granie w drużynie budowało trwałe więzi towarzyskie. | He highlights the value of football: “It creates camaraderie. Any sports will create camaraderie.” Playing together forged lasting friendships. |
| [00:21:43] | O docenianiu polskiej kuchni po latach – “Now I prefer seeing Polish foods more than I did when I was a teenager. It’s more special.”. Z czasem posiłki z polskiego sklepu stały się dla niego atrakcyjniejsze niż w młodości. | He notes his growing appreciation for Polish cuisine over the years: “Now I prefer seeing Polish foods more than I did when I was a teenager. It’s more special.” |
| [00:39:32] | O dumie z polskiego pochodzenia – Przyznaje, że w młodości nie słuchał rodzinnych opowieści, ale “quietly, I was very proud of what I was.”. | He speaks of pride in his Polish heritage, confessing that though he once resisted family stories, “quietly, I was very proud of what I was.” |
| [00:51:50] | O zmianach w polskiej społeczności w Londynie – “I think there is a good community… I think they are organized better… It’s a larger community.”. Zwraca uwagę na rozrost i lepszą organizację obecnej emigracji. | He remarks on how the Polish community in London has changed: “I think there is a good community… they are organized better… It’s a larger community.” |
🇵🇱
Lewa kolumna jest po Polsku
Wszystkie strony mają dwujęzyczny format
Polski jest tutaj głównym językiem
🇬🇧
Right column is in English
All pages are in bilingual format
Polish is a primary language here