Zupa pokrzywowa

🇬🇧 Nettle Soup

Submitted by Elżbieta Smoleńska on 9 Feb 2025 in Polish language.

Dawniej spożywanie na przednówku młodej pokrzywy czy lebiody było dość powszechne z konieczności, z ubóstwa. Dziś „wracamy” do przepisów czy wiedzy kulinarnej babek i prababek z ciekawości raczej niż konieczności.

Zupa pokrzywowa to nic innego jak zupa krem z kartofli „zaprawionych” pokrzywą co nadaje zupie delikatny, intensywnie zielony kolor.

Wiosną w kwietniu/wczesnym maju ruszamy do lasu, na łąkę i zbieramy pokrzywę¹⁾.

• Mały koszyczek młodych delikatnych liści pokrzywy zrywamy z samego szczytu pokrzywy. Zapewniam, że młodziutka pokrzywa nie parzy ale rękawiczki można nałożyć
• 4 kartofle
• 1 cebula
• 2 ząbki
• listek laurowy, majeranek, gałka muszkatułowa
• masło
• kostka bulionowa

W garnku roztapiamy masło i podsmażamy na złoto cebulę i czosnek. Dodajemy pokrojone w kostkę kartofle. Nie muszą być artystycznie krojone i tak całość będzie zmiksowana.

Całość lekko podsmażamy na złoto i zalewamy bulionem. Dodajemy sól, pieprz i zioła.

Kiedy kartofle będą już miękkie dodajemy liście pokrzywy żeby się tylko zblanszowały. Odstawiamy i po przestygnięciu całość miksujemy (trzeba przedtem wyjąć listek laurowy) na zupę krem. Dla efektu już na talerzu można dorzucić parę świeżych listków pokrzywy, dorzucić kleks śmietany i posypać utartą gałką muszkatułową. Albo dorzucić parę ziarnek jałowca. Fantazja artystyczna kucharza mile widziana.

Wiele z tych przepisów i kulinarnych improwizacji z grzybów, owoców, jagód i ziół, czyli tego co tradycyjnie się na Podlasiu zbierało, powstaje w urokliwym miejscu, na Zapiecku. Niedaleko stąd jest malowniczy Supraśl, gdzie m.in. powstał kultowy film „U Pana Boga za piecem”. Zainteresowanie ziołami i tym co współcześnie określa się mianem „foraging” Elżbieta wyniosła z rodzinnej tradycji. (Orla i słynna tamtejsza szeptucha opisana m.in przez autora „Konopielki”, E.Redlińskiego!).

In the past, eating young nettles or orache (lamb’s quarters) in early spring was commonplace out of necessity, due to poverty. Today, we revisit the recipes and culinary knowledge of our grandmothers and great-grandmothers more out of curiosity than need.

Nettle soup is essentially a potato cream soup “enriched” with nettles, giving it a delicate yet intensely green color.

In spring, around April or early May, we head out to the woods or meadows to pick nettles²⁾.

A small basket of tender young nettle leaves picked from the very top of the nettle. I assure you that very young nettles don’t sting, but you can wear gloves if you prefer.

• 4 potatoes
• 1 onion
• 2 cloves of garlic
• 1 bay leaf, marjoram, nutmeg
• Butter
• 1 bouillon cube

Melt some butter in a pot, then sauté the onion and garlic until golden. Add the potatoes cut into cubes (they don’t have to be perfectly cut since everything will be blended later).

Lightly brown everything and then pour in the broth. Add salt, pepper, and herbs.

When the potatoes are soft, add the nettle leaves just long enough to blanch them. Remove the pot from the heat, let it cool a bit, and then blend it all into a creamy soup (remember to take out the bay leaf first). For a nice presentation, you can add a few fresh nettle leaves on top, a dollop of sour cream, and a sprinkle of grated nutmeg—or even toss in a few juniper berries. A little artistic flair is always welcome.

Many of these recipes and culinary improvisations using mushrooms, fruits, berries, and herbs—traditional finds in the Podlasie region—are created at a charming place called “Zapiecek.” Not far away lies the picturesque town of Supraśl, known among other things as the location for the iconic film “U Pana Boga za piecem.” Elżbieta’s interest in herbs and what we now call “foraging” comes from her family tradition. (Orla and its famous local wisewoman, described by the author of “Konopielka,” E. Redliński!)