Chrust (faworki)

🇬🇧 Angel Wings

Submitted by Ania Ruszkowski on 9 Feb 2025 in Polish language.

🗨 Ania: I can still remember the distinct smell of rum-infused pastry wafting through the air, mingling with the sweet scent of icing sugar and the rich warmth of sizzling oil. The making of chrusty was a family tradition, a lively event that brought us all together. My mother would prepare the dough, rolling it so thin it was almost translucent, then cover it with damp towels to keep it from drying out. One of us would cut the dough into strips, while another would twist and fold each piece, preparing it for the frying pan.

As the oil heated, we watched eagerly, knowing that soon we’d see those delicate strips transform into crispy, golden puffed pastries. Mother would fry them with care, and as soon as they were ready, we’d sprinkle them with sugar—our mouths already watering. It was a special moment, made even sweeter by the little accidents that happened along the way. As kids, my two brothers and I had an uncanny knack for breaking the dough, and when we did, we’d quickly claim the broken pieces for ourselves, acting as “quality control.” It was an unspoken rule: any flawed pastry had to be eaten immediately to preserve the perfection of the rest.

The warmth of the sugar-dusted chrusty, still fresh from the pan, would fill our mouths with a burst of flavor. Those moments, shared together as we prepared for Lent, are some of my fondest childhood memories. The smell, the taste, the laughter—it was more than just making pastry; it was about family, tradition, and the joy of those simple, perfect moments.

• 20 dkg mąki,
• 3 żółtka,
• sól,
• 3 4 łyżek gęstej śmietany,
• 1 płaska łyżeczka proszku spulchniajacego,
• 1 łyżka spirytusu,
• 50 dkg tłuszczu do smażenia,
• 10 dkg cukru-pudru do posypywania,
• wanilia,
• bibuła do osączania.

Mąkę zmieszać ze śmietaną, zrobić zagłębienie, dodać żółtka, szczyptę soli, proszek. Wszystkie składniki wymieszać razem, następnie wyrobić ciasto na jednolitą masę. Ciasto ma mieć gęstość ciasta kluskowego.

Ciasto wałkować partiami dosyć cienko, starając się jak najmniej podsypywać mąką. Krajać radełkiem lub nożem na paski szerokości 3 cm, długości 15 cm. Każdy pasek przekrajać w środku wdłuż na przestrzeni 5—6 cm i przewinąć.

Zrobić próbę temperatury tłuszczu wrzucając kawałeczek ciasta, jeżeli zaraz podpłynie i szyko się zrumieni, można smażyć.

Ciasto omieść z mąki pędzelkiem, wkładać na tłuszcz i smażyć z 2 stron na jasnozłoty kolor przewracając widelcem.

Wyjąć, osączyć na bibule, przełożyć na talerz, oprószyć cukrem z wanilią. Układać w piramidkę na okrągłym szklanym półmisku. Chrust można przyrządzać bez proszku spulchniajacego.

🗨 Ania: Wciąż pamiętam ten charakterystyczny aromat ciasta z nutą rumu unoszący się w powietrzu, mieszający się ze słodyczą cukru pudru i ciepłem rozgrzanego oleju. Przygotowywanie chrustu było w naszej rodzinie żywą tradycją, wydarzeniem, które nas jednoczyło. Mama zagniatała ciasto, rozwałkowując je tak cienko, że niemal prześwitywało, po czym przykrywała je wilgotnymi ścierkami, by nie wyschło. Ktoś z nas kroił arkusze w paski, inny skręcał i składał każdy kawałek, przygotowując go do smażenia.

Gdy olej się nagrzewał, patrzyliśmy z ekscytacją, wiedząc, że już za chwilę te delikatne paseczki zamienią się w chrupiące, złociste i napuszone ciasteczka. Mama smażyła je ostrożnie, a gdy były gotowe, obsypywaliśmy je cukrem — ślinka napływała nam do ust na samą myśl. Były to wyjątkowe chwile, jeszcze słodsze dzięki małym wpadkom, które zdarzały się po drodze. Jako dzieci, ja i moi dwaj bracia mieliśmy zdumiewającą zdolność do przypadkowego łamania kawałków ciasta, a gdy już do tego doszło, natychmiast je sobie przywłaszczaliśmy, udając nasze „testy jakości”. Istniała niepisana zasada: każde niedoskonałe ciastko należało zjeść natychmiast, by zachować idealny wygląd pozostałych.

Ciepły chrust, jeszcze świeży i obficie obsypany cukrem, wypełniał usta intensywnym smakiem. Te chwile, przeżywane wspólnie w czasie przygotowań do Wielkiego Postu, są jednymi z moich najcenniejszych wspomnień z dzieciństwa. Zapach, smak, śmiech — to było coś więcej niż tylko wypiek ciastek; chodziło o rodzinę, tradycję i radość płynącą z tych prostych, doskonałych momentów.

• 200g (7 oz) all-purpose flour
• 3 egg yolks
• A pinch of salt
• 3-4 tablespoons thick sour cream or heavy cream
• 1 flat teaspoon baking powder (optional)
• 1 tablespoon spirits (e.g., vodka or rum)
• 500g (18 oz) frying fat (vegetable oil or lard)
• 100g (3.5 oz) powdered sugar for dusting
• Vanilla extract or vanilla sugar
• Paper towels for draining

Mix the flour with the cream, make a well in the center, and add the egg yolks, a pinch of salt, and baking powder (if using). Combine all ingredients and knead into a smooth, uniform dough with a consistency similar to pasta dough.

Roll out the dough in batches until quite thin, using as little extra flour as possible. Cut into strips about 3 cm (1.2 in) wide and 15 cm (6 in) long using a pastry wheel or knife. Make a small slit (5–6 cm / 2 in) lengthwise in the center of each strip and pull one end through to create a twist.

Test the frying fat by dropping in a small piece of dough—if it quickly floats to the surface and turns golden brown, it's ready.

Lightly brush off excess flour from the dough before frying. Place the dough twists in hot oil and fry on both sides until light golden, turning with a fork.

Remove and drain on paper towels. Transfer to a serving plate and dust generously with powdered sugar mixed with vanilla.

Stack in a pyramid shape on a round glass platter.

*Tip:* The recipe can be made without baking powder if desired.